Het is een zware taak, maar een onvermijdelijke – het helpen van je kinderen omgaan met het verlies van een dierbare. Het is een onderwerp waar we vaak liever niet aan denken, maar het is cruciaal dat we de juiste manieren kennen om kinderen te begeleiden bij afscheid en rouw.
Begrijp hoe kinderen rouwen
Kinderen rouwen niet op dezelfde manier als volwassenen. Hun begrip van dood en verlies varieert afhankelijk van hun leeftijd en ontwikkelingsstadium. Jonge kinderen hebben mogelijk niet het volledige besef van wat ‘dood’ betekent. Ze kunnen denken dat het tijdelijk is en dat de persoon die is overleden, zal terugkomen. Naarmate kinderen ouder worden, beginnen ze de eindigheid van de dood te begrijpen.
Wees eerlijk en open
Het is belangrijk om eerlijk en open te zijn tegenover je kinderen over wat er is gebeurd. Vermijd het gebruik van metaforen die verwarring kunnen veroorzaken. Leg in plaats daarvan uit dat de persoon is overleden en niet zal terugkomen. Dit helpt hen de realiteit van de situatie te begrijpen en geeft hen de mogelijkheid om vragen te stellen en hun gevoelens te uiten.
Geef ruimte voor gevoelens
Geef kinderen de ruimte om hun gevoelens te uiten. Het is normaal dat ze een breed scala aan emoties ervaren, van verdriet en boosheid tot verwarring en angst. Bevestig hun gevoelens en laat ze weten dat het oké is om te voelen wat ze voelen.
Bied troost en zekerheid
Zorg voor troost en zekerheid in deze moeilijke tijd. Kinderen hebben behoefte aan stabiliteit en routine, vooral als ze een verlies ervaren. Probeer hun dagelijkse routine zo normaal mogelijk te houden en zorg voor extra knuffels, gesprekken en geruststelling.
Betrek ze in het rouwproces
Betrek kinderen in het rouwproces. Dit kan hen helpen het verlies beter te begrijpen en geeft hen een manier om afscheid te nemen. Dit kan bijvoorbeeld het bijwonen van de uitvaart zijn, het maken van een tekening voor de overledene, of een favoriet verhaal delen.
Zoek professionele hulp indien nodig
Soms hebben kinderen extra ondersteuning nodig om met hun verdriet om te gaan. Als je merkt dat je kind het bijzonder moeilijk heeft, aarzel dan niet om professionele hulp in te schakelen, zoals een kinderpsycholoog of rouwbegeleider.
Een boek kan helpen
Er zijn diverse kinderboeken die kunnen helpen om het onderwerp van verlies, afscheid en rouw aan te snijden. Hier zijn enkele aanbevelingen:
“Kikker en het vogeltje” van Max Velthuijs: Dit boek gaat over Kikker en zijn vrienden die een dood vogeltje vinden. Samen begraven ze het vogeltje en praten over de dood. Het is een mooi en toegankelijk boek voor jonge kinderen.
“Derk Das blijft altijd bij ons” van Susan Varley: Dit is een ontroerend verhaal over een das genaamd Derk die sterft en hoe zijn vrienden dit verlies verwerken. Het biedt een zachte en hoopvolle kijk op de dood.
“Welterusten, Kleine Beer” van Martin Waddell en Barbara Firth: Dit boek gaat niet direct over de dood, maar het behandelt wel het thema van scheiding en geruststelling, wat nuttig kan zijn bij het bespreken van verlies met kinderen.
“Ik had je nog zoveel willen zeggen” van Martine van Nieuwenhuyzen: Dit boek gaat over een meisje dat haar moeder verliest. Het kan nuttig zijn voor kinderen die een ouder hebben verloren.
“Opa laat zijn tenen zien” van Ted van Lieshout en Ingrid en Dieter Schubert: Dit boek biedt een grappige en toch ontroerende kijk op de dood, als opa besluit dat hij wil sterven.
“Misschien is doodgaan wel hetzelfde als een vlinder worden” van Pimm van Hest: Dit is een mooi prentenboek dat een gesprek tussen een kleine jongen en zijn oma weergeeft over wat er gebeurt als we doodgaan.
“DoodGewoon” van Bette Westera en Sylvia Weve: Dit is een dichtbundel die allerlei facetten van de dood belicht, van de praktische kant tot de emotionele kant.
Geen gemakkelijke taak
Het begeleiden van kinderen bij afscheid en rouw is geen gemakkelijke taak, maar met begrip, geduld en liefde kunnen we ze helpen door deze moeilijke tijd heen te komen. Het is belangrijk om te onthouden dat ieder kind op zijn eigen manier rouwt en dat er geen juiste of verkeerde manier is om te rouwen. Jouw taak als ouder of verzorger is om een veilige ruimte te creëren waarin ze hun gevoelens kunnen uiten, vragen kunnen stellen en op hun eigen tempo kunnen rouwen.
Het is eveneens belangrijk om te onthouden dat kinderen veerkrachtig zijn. Ze kunnen en zullen doorgaan, zelfs na het ervaren van een groot verlies. Jouw steun en begeleiding kunnen hen daar enorm bij helpen.
Extra info
Het verlies van een kind door ziekte
Eerste troostlied voor kinderen die broertje of zusje zijn verloren
Wat is een regenboogbaby?
Rouwverwerking: De fases en hoe je ermee omgaat
Bronvermelding
© Foto: 123rf.com
